Saltar al contenido

Pronombres indefinidos y adverbios de lugar, tiempo y modo en Euskera

Hiztegia ::: Vocabulario
ezer (ezér) algo, nada ezer ere ez (ezér eré èz) nada
inor (iñór) alguno, nadie inor ere ez (iñór eré èz) nadie
inoiz (iñóyz) alguna vez, nunca inoiz ere ez (iñóyz eré èz) nunca
inon (iñún) algún sitio, ningún sitio inon ere ez (iñún eré èz) ningún sitio
inola (iñóla) de algún modo, de ningún modo iñola ere ez (iñóla eré èz) de ningún modo
zerbait (zérbayt) algo norbait (nórbayt) alguien
noizbait (nóyzbayt) alguna vez nonbait (númbayt) algún lugar
nolabait (nólabayt) de algún modo idatzi (idátzi) escribir
ikasi (ikási) aprender irakurri (irákurrì) leer
horrelako (orrélakò) como esos joan den… (joán dèn…) el pasado…

Euskal Gramatika ::: Gramática Vasca

Derivados de los pronombres interrogativos zer (qué), nor (qué o quién), noiz (cuándo), non (dónde) y nola (cómo), que ya conocemos, existen estos otros que aparecen el vocabulario, cuyo uso es el siguiente:

  • Los de la primera columna se usan solamente en frases interrogativas y negativas:
Badago ezer hemen? (Badágo ezér emèn?) = ¿Hay algo aquí?

Ez, ez dago ezer (Ez, eztágo ezèr) = No, no hay nada
Con el verbo en forma negativa tienen sentido negativo al traducir al castellano.
  • Los de la segunda columna se usan con su sentido negativo pero sin acompañar al verbo:
Zer ekarri duzue? (Zer ekárri duzú-è?) = ¿Qué habéis traído?

Ezer ere ez (Ezér eré èz) = Nada
  • Los compuestos por la raíz -bait (norbait, zerbait, noizbait, nonbait, nolabait) deben usarse solamente en frases afirmativas:
Etxean norbait dago (Etxéàn norbáyt dagò) = Alguien está en casa

Ariketak ::: Ejercicios

  1. Nor bizi da etxe horretan? Hor… Zelaia jauna (Nor bizí dà etxé orrétàn? Or… Zeláy-à jáwnà)
  2. Eta beste horretan? Horkoak etorri berriak dira (Éta besté orrétàn? Orkóàk etórri berrí-àk dirà)
  3. Eta hemen, inor bizi da? Bai, norbait bizi da (Éta emèn, iñór bizí dà? Bay, norbáyt bizí dà)
  4. Ez, orain ez da inor bizi (Ez, oráyn éztà iñór bizì)
  5. Zer dago mahai gainean? Gazta bat (Zer dagò maáy gayñéàn? Gaztá bàt)
  6. Ez dago ezer (Eztágo ezèr)
  7. Ezer ikasi duzu etxean? Ez, ezer ere ez (Ezér ikási duzù etxéàn? Ez, ezér eré èz)
  8. Bai, zerbait ikasi dut, baina gutxi (Bay, zerbáyt ikási dùt, báñà gutxì)
  9. Noiz egon zinen mendi horretan? Joan den udan (Nóyz egón ziñèn mendí orrétàn? Joán dèn údàn)
  10. Ibili zara inoiz itsasoan? Ez, inoiz ere ez (Ibíli zarà iñóyz itxásoàn? Ez, iñóyz eré èz)
  11. Sarritan joaten zarete Nahiara? Noizbait joaten gara baina ez askotan (Sarrítàn joáten zarétè Náy-arà? Noyzbáyt joáten garà báñà ez askótàn)
  12. Inon saltzen dute hemen horrelako mugikorrik? Ez, hemen inon ere ez dituzte horrelako mugikorrak saltzen (Iñún sáltzen dutè emén orrélakò mugíkorrìk? Ez, emén iñún eré eztítuztè orrélakò mugíkorrìk sáltzèn)
  13. Nork ikusi du? Nik ez, baina norbaitek ikusiko zuen (Nork ikúsi dù? Nik èz, báñà norbáytèk ikúsikò zu-èn)
  14. Inoiz egon zara hiri horretan? Ez, inoiz ere ez, baina noizbait joango naiz (Iñóyz egón zarà irí orrétàn? Ez, iñóyz eré èz, báñà noyzbáyt joángo nàyz)
  15. Intxaurren azalak latzak eta gogorrak dira; sagarrenak, ordea, ez dira latzak, oso bigunak baino (Intxáwrrèn azálàk látzàk éta gogórràk dirà; sagárrenàk, ordéà, eztíra látzàk, ósò bigúnàk bañò)
  16. Inork ikusi du nire txakurra? Inork ere ez (Iñórk ikúsi dù nírè txakúrrà? Iñórk eré èz)
  17. Zure txakurra inon ere ez dago (Zúrè txakúrrà iñún eré éztagò)
  18. Nirea, ordea, nonbait dago (Níréà, ordéà, numbáyt dagò)
  19. Nola ikasiko dut? ez dut astirik! Astia baduzu, nolabait, ikasiko duzu (Nólà ikásikò dùt? Eztút astírìk! Astí-à badúzù, nolabáyt, ikásikò duzù)

Ariketen itzulpena ::: Traducción de los ejercicios

  1. ¿Quien vive en esa casa? Ahí… el señor Zelaia
  2. ¿Y en esa otra? Los de ahí son nuevos venidos («recién llegados», etorri se utiliza como participio «llegado», pues este es su significado real en euskera)
  3. Y aquí, ¿vive alguien? Sí, vive alguien.
  4. No, ahora no vive nadie
  5. ¿Qué hay encima de la mesa? Un queso.
  6. No hay nada.
  7. ¿Has aprendido algo en casa? No, nada.
  8. Sí, he aprendido algo, pero poco.
  9. ¿Cuándo estuviste en ese monte? El verano pasado.
  10. ¿Has andado (estado) alguna vez en el mar? No, nunca.
  11. ¿Habéis ido a menudo a (la casa de) Nahia? Alguna vez vamos pero no a menudo.
  12. ¿Venden aquí en algún lugar móviles como este? No, aquí en ningún lugar venden móviles como esos
  13. ¿Quién lo ha visto? Yo no, pero alguien lo vería.
  14. ¿Has estado alguna vez en esa ciudad? No, nunca, pero alguna vez iré.
  15. Las pieles de las nueces son ásperas y duras; las de las manzanas, en cambio, no son ásperas, sino muy blandas.
  16. ¿Alguien ha visto mi perro? Nadie.
  17. Tú perro no está en ningún lado.
  18. El mío, en cambio, está en algún lugar.
  19. ¿Cómo aprenderé? no tengo tiempo! Tienes tiempo, de alguna forma, aprenderás.
Ajustes