La forma impersonal de los verbos en Euskera

Euskal Gramatika ::: Gramática Vasca

Si queremos decir en euskera expresiones como: «se dice», «se coge», «se ve» etc., es decir, la forma impersonal de los verbos transitivos (que suelen tener objeto directo), basta conjugarlos con el verbo auxiliar «izan» (ser) con sus formas de presente o de pasado: da (es), dira (son), zen (era) y ziren (eran):

Etxe bat ikusten da (Etxé bàt ikústen dà) = Se ve una casa.

Ez dira jaten (Eztíra játèn) = No se comen

Ez ziren saltzen (Etzíren sáltzèn) = No se vendían.

Ariketak ::: Ejercicios

1. Hemendik ez dira zuhaitz haiek ikusten (Eméndìk eztírà zu-áytz ay-èk ikústèn)
2. Fruitu hauek jaten dira? Bai, fruitu horiek jaten dira; oso gozoak dira (Fruytú aw-èk játen dirà? Bay, fruytú orí-èk játen dirà; ósò gozóàk dirà)
3. Atzo goizean, kalean, ez zen fruiturik saltzen (Atzó goyzéàn, kaléàn, étzèn fruytúrìk sáltzèn)
4. Nik, egunero, aranak jaten nituen nire etxean (Nik, egúnerò, aránàk játen nitú-èn nírè etxéàn)
5. Zuk, beste egunean, mendian hiru lizar ikusi zenituen (Zuk, besté egúneàn, mendí-àn íru lízár ikúsi zenítu-èn)
6. Nahiak bihar arratsaldean Bilbon bi soineko erosiko ditu (Náy-àk bi-ár arrátsaldeàn Bílbòn bi soñékò erósikò ditù)
7. Guk, goizero marrubiak hartzen genituen (Guk, goyzérò marrúbi-àk ártzen genítu-èn)
8. Zuek abesti batzuk entzun zenituen gure kalean (Zú-èk abésti batzùk entzún zenítu-èn gúrè kaléàn)
9. Haiek intxaurrak edukitzen zuten beren etxean (Áy-èk intxáwrràk edúkitzèn zutèn bérèn etxéàn)
10. Arantza, gereziak ekarri zenituen? Bai, gereziak eta intxaurrak ekarri nituen atzo arratsaldean (Arántzà, gerézi-àk ekárri zenítu-èn? Bay, gerézi-àk éta intxáwrràk ekárri nitú-èn atzó arrátsaldeàn)
11. Nork eramaten zituen intxaurrak osabaren etxera astero? Guk eramaten genituen (Nork erámaten zitú-èn intxáwrràk osábarèn etxérà astérò? Guk erámaten genítu-èn)
12. Iñakik ikasgai guztiak jakiten zituen (Iñákìk ikásgay guztí-àk jakíten zitú-èn)
13. Zuek zenbat ikasgai jakin zenituzten? Guk hogeita hiru ikasgai jakin genituen (Zú-èk zémbat ikásgày jakín zenítuztèn? Guk ogéyta íru ikásgày jakín genítu-èn)
14. Marrubiak jaten genituen (Marrúbi-àk játen genítu-èn)
15. Iturri ondoan lizar gazte batzuk ipini zituzten (Itúrri ondóàn lizár gazté batzùk ipíñi zitúztèn)
16. Fruitu batzuen azala latza izaten da, eta ez da jaten, baina marrubiak ez dute azalik (Fruytú batzú-èn azálà látzà izáten dà, éta éztà játèn, báñà marrúbi-àk eztútè azálìk)
17. Urrak, ordea, bi azal edukitzen dute; bata, mehea, barnean; bigarrena, oso gogorra, gainean (Úrràk, ordéà, bi azàl edúkitzen dutè; bátà, meéà, barnéàn; bigárrenà, ósò gogórrà, gayñéàn)
18. Inguruan, beste arbola asko ere ikusi nituen: sagar, madari, aran eta gereziak, batez ere (Ingúru-àn, besté arbóla askò erè ikúsi nitú-èn: ságàr, madárì, áràn éta gerézi-àk, batéz erè)

Ariketen itzulpena ::: Traducción de los ejercicios

1. Por aquí no se ven aquellos árboles
2. ¿Se comen estos frutos? Sí, se comen esas frutas; son muy dulces.
3. Ayer a la mañana, en la calle, no se vendian frutas.
4. Yo, todos los días, comía ciruelas en mi casa.
5. Tú, el otro día, viste tres fresnos en el monte.
6. Nahia mañana a la tarde comprará dos vestidos en Bilbao.
7. Nosotros, todas las mañanas cogíamos fresas.
8. Vosotros escuchasteis unas canciones en nuestra calle.
9. Ellos solían tener nueces en su casa.
10. Arantza, ¿trajiste cerezas? Sí, traje cerezas y nueces ayer a la tarde.
11. ¿Quién llevaba nueces a la casa del tío todas las semanas? Nosotros las llevábamos.
12. Iñaki sabía todas las lecciones.
13. ¿Vosotros cuántas lecciones supisteis? Nosotros supimos ventitres lecciones.
14. Comíamos fresas.
15. Al lado de la fuente pusieron unos fresnos jóvenes.
16. La piel de algunos frutos suele ser áspera, y no se come, pero las fresas no tienen piel.
17. Las avellanas, en cambio, suelen tener dos pieles; la primera, delgada, adentro; la sengunda, muy dura, encima.
18. Alrededor, también vimos otros muchos árboles frutales (arbola: árbol frutal): manzanas, peras, ciruelas y cerezas, sobre todo.