Hiztegia ::: Vocabulario | |||
agindu (agíndu) | mandar, ordenar | eman (éman) | dar |
gelditu (geldítu) | detenerse | kendu (kéndu) | quitar |
jarri (járri) | sentarse | habia (abía) | nido |
elkarrekin (elkárrekìn) | juntos | ipuin (ipúyn) | entender |
bazkari (bazkári) | comida | zikin (zíkin) | sucio |
ba | pues | arin (árin) | liviano, rápido |
afari (afári) | cena | ...-T(Z)EKO | para ... |
Euskal Gramatika ::: Gramática Vasca
El imperativo es muy frecuente sustituirlo simplemente por el verbo en infinitivo:
Etorri hona! (Etórri ónà!) = ¡Ven aquí!
Hartu hori! (Ártu orì!) = ¡Coge eso!
El subjuntivo en euskera, frecuentemente, se sustituye en la mayoría de los casos sufijando al verbo la desinencia -T(Z)EKO que significa «para»:
Zure amak mendira joateko esan du (Zúrè ámàk mendírà joátekò esán dù) = "Tu madre ha dicho que vayas al monte". Literalmente: "Tu madre ha dicho para ir al monte"
Ariketak ::: Ejercicios
- Jon, etorri hona eta ekarri zurekin zure txakurra (Jon, etórri ónà éta ekárri zurékìn zúrè txakúrrà)
- Luken, joan zure amaren etxera, ez gelditu hemen (Lúkèn, jóan zúrè amárèn etxérà, ez geldítu emèn)
- Kendu hortik, oso zikina dago (Kéndu órtìk, ósò zikíñà dagò)
- Nahiak zure etxean sartzeko dio (Náy-àk zúrè etxéàn sártzekò di-ò)
- Amak hemen egoteko esan du (Ámàk emén egótekò esán dù)
- Ipuin polit bat erosteko esan nuen (Ipúyn polít bàt eróstekò esán nu-èn)
- Guztiak jarteko agindu zuen irakasleak (Guztí-àk járteko agíndu zu-èn irákasleàk)
- Gurekin etorri nahi duzue? Bai, pozik joango gara zuekin (Gurékìn etórri nay duzú-è? Bay, pózìk joángò garà zú-ekìn)
- Habi bat ikusi nahi duzu? Bai, nahi dut (Abí bàt ikúsi nay duzù? Bay, nay dùt)
- Okela jan du? Atzo ez zuen jan nahi izan, gaur ordea pozik jan du (Okélà jan dù? Átzo etzú-èn jan nay izàn, gawr ordéà pózìk jan dù)
- Zer behar duzu orain? Ezer ere ez (Zer beár duzù oràyn? Ezér eré èz)
- Afari handia egiteko ohitura duzu? Ez, ba, ia beti nire afaria oso arina izaten da (Afári andí-à egítekò oytúrà duzù? Ez, ba, í-a betí nírè afári-à ósò arínà izáten dà)
- Arana jaun-andreak gure lagunak dira; gure etxe ondoan bizi dira (Aránà jáwn-ándreàk gúrè lagúnàk dirà; gúrè etxé ondóàn bizí dirà)
- Beren seme-alabak eta gu elkarrekin ikastolara joaten gara (Bérèn semé-alabàk éta gu elkárrekìn ikástolarà joáten garà)
- Nire aitak lagun asko ditu (Nírè áytàk lagún askò ditù)
- Nire amak, ordea, ez dauka lagunik (Nírè ámàk, ordéà, eztáwka lagúnìk)
- Nire amaren lagunik hoberenak gu gara, bere seme-alabak (Nírè amárèn lagúnìk obérenàk gu garà, bérè semé-alabàk)
- Gurekin dagoenean oso pozik egoten da (Gurékìn dagóeneàn ósò pózìk egóten dà)
Ariketen itzulpena ::: Traducción de los ejercicios
- Jon, ven aqui y trae contigo tu perro
- Luken, vete a casa de tu madre, no te quedes aquí.
- Quítate de ahí, está muy sucio.
- Nahia dice que entres en tu casa.
- La madre ha dicho que estés aquí.
- Dije que compraseis un cuento bonito.
- El profesor ordenó que todos se sentaran.
- ¿Queréis venir con nosotros? Sí, iremos contentos (agusto) con vosotros.
- ¿Quieres ver un nido? Sí, quiero.
- ¿Ha comido carne? Ayer no quiso comerlo, hoy en cambio lo ha comido contento (agusto).
- ¿Qué necesitas ahora? Nada.
- ¿Tienes costumbre de hacer una gran cena (cenar mucho)? No, pues (uso enfático para enfatizar el no), casi siempre mi cena suele ser muy liviana.
- La señora y el señor Arana son amigos nuestros; viven al lado de nuestra casa.
- Los hijos de ellos y nosotros solemos ir juntos a la escuela.
- Mi padre tiene muchos amigos.
- Mi madre, en cambio, no tiene amigos.
- Los mejores amigos de mi madre somos nosotros, sus hijos.
- Cuando está con nosotros suele estar muy contento.